Het is opmerkelijk dat we de aarde minder kwaad toebrachten in een tijdperk waarin we minder van haar hielden. ‘Een gevangenis van de ziel’, zo noemde de grote filosoof Plato (427 – 347 v. Chr.) het lichaam, en de wereld zag hij – net als de middeleeuwers na hem – als een ballingsoord vol schijn en duistere verleidin- gen. Tegenwoordig geloven de meesten van ons niet meer in een hiernamaals, zodat we ons met des te meer gulzigheid op ons eenmalige leventje in deze wereld storten. We houden van ons lijf, waarvoor we beter zorgen dan we ooit tevoren hebben gedaan – we eten gezond, beulen ons lichaam niet meer af maar doen aan sport, rusten voldoende uit, kunnen onze huizen goed verwarmen, dragen kwalitatief hoogwaardige kleding, hebben veilige seks en worden bij ziekte op efficiënte wijze opgelapt. Je zou haast verwachten dat we ook voor de aarde, onze gezamenlijke woning, beter zouden zorgen dan onze wereldvijandige voorgan- gers hebben gedaan.
Maar nee, het tegendeel is waar. Wij lijken ieder perspectief op een ‘hiernamaals’ voorbij de grenzen van ons eigen lichaam overboord te hebben gegooid. Buiten de gezondheid en genietingen van onszelf en onze naasten – die nog hooguit vijftig of zestig jaar te leven hebben – maken we ons nergens zorgen over, zo blijkt althans uit ons gedrag. De middeleeuwers kastijdden hun lichaam of onderwierpen zichzelf – als monnik of non – vrijwillig aan een regime van armoede, schamele kleding en karig voedsel, waarbij ze de aarde, dat duivelse oord, zoveel mogelijk links lieten liggen – en haar dus nauwelijks schade toebrachten. Wij levensgenieters lijken daarentegen op achteloze jongelui die de wereld als een vrolijke studentenkamer zien, een springplank voor onze pas ontdekte vrijheid, onze uitspattingen en experimenten – en we weten niets van een huisbaas die ons op een gegeven moment op straat zou kunnen zetten omdat we zijn huis – met steeds meer lekkage, gaten in de muur, gescheurd behang en meurende toiletten – zo ongegeneerd hebben uitgewoond.
Myrthe Meester 